ХОНАИ УМЕДИ ҚАЛАМКАШОН

"Некӣ кардан ба халқ яке аз муҳимтарин консепсияҳои инсонпарваронаи устод Айнӣ ба шумор меравад, ки дар дар фаъолият ва осораш хеле равшан ифода ёфтааст".

То ин дам моҳияти ин гуфтаҳои Атахон Сайфуллоев заррае кам нагаштааст. 

Дар ин рӯзҳо дар Ӯзбекистон, хусусан Самарқанд тайёрии пухтае доир ба ҷашнгирии 140-солагии нависандаи бузургу оламшумул, Қаҳрамони Тоҷикистон, дорандаи ҷоизаи "Буюк хизматлари учун" Садриддин Айнӣ оғоз ёфтааст.

Зеро Самарқад маскане буд, ки аз соли 1917 аҳли равшанфикри он Айниро бо оғӯши фарох хуш пазируфтанд ва то охири умр нависанда дар он  зиндагӣ  ихтиёр кард. Хона обод кард. Оила барпо намуд. Умр сарфи омӯхтану омӯзонидан, офаридан, тарбияти шогирдон   кард.

Гуфтаҳои устод Айнӣ гувоҳи он аст, ки то кадом андоза ҳавлиаш дар Самарқанд барояш азиз буд. Ба ин хонаи ӯ се маротиба хавфи несту нобудшавӣ таҳдид карда буд. Якум, ҳангоми ҳаёт будани нависанда. Устод Айнӣ он замон ректори Донишгоҳи давлатии Самарқанд, доктори илмҳои филологӣ Воҳид Абдулло, корманди рӯзномаи вилоятии "Ленинский путь" Ғиёс Ашӯров, шоир Мардонқул Муҳаммадқулов ва муҳаррири махсуси рӯзномаи "Қизил Ӯзбекистон" С.Каримовро ба ҳавлии хеш даъват намуда, мақсадашро баён карда буд: "Мақсад аз шумоёнро даъват кардан он аст, ки дар бораи ҳавлии худ ду-се калима гӯшрас карданиам. Раиси Совети шаҳр рафиқ Ғаффор Ҳамдамов гуфтааст, ки ҳавлӣ мувофиқи плани генералии шаҳр вайрон мешудааст. Бояд ман ҳавлиро холӣ кунаму ба ҷои нишондодаи он кас кӯчида равам... Ман ин ҳавлиро барои мулки хусусӣ буданаш вайрон накунанд, намегӯям. Барои васеъ кунонидани кӯча бошад, пули давлат даркор не, худам чӣ тавре, ки техник талаб кунад, ҳамон хел мекунонам... Ман соли гузашта 25 ҳазор сӯм сарф карда, монанди ҳуҷраҳои Бухоро барои китобҳои қиматбаҳоям заминкан созондам. Дар ин ҷо нахи гӯгирд барин ҳам чӯбро дида наметавонед. Дар зери заминкан бошад, як оршин реги сурх андозонидам... Тамоми китобҳои ман дар ҳамон заминкан меистад... Тарафи дуюми масъала аз он иборат аст, ки хона ва ҳавлиҳои тамоми нависандаҳо дар Маскав ҳам, дар Кафказ ҳам ҳамин тавр вайрон нашуда истодааст....

Идомаи: ХОНАИ УМЕДИ ҚАЛАМКАШОН

АДИБ ДАР БОРАИ АДИБ

Азизи Азиз,

нависанда

ШОИРИ ХОНАДОНИ МО

Бисёр адибони машҳури олам асаре аз боби заҳмати эҷод иншо кардаанд. Ин корест зарур, махсусан барои таълими ҷавонон. Шоири маҳбуби бачаҳо Ҷўра Ҳошимӣ ҳам ҳақ дорад чунин китобе нависад ва агар нависад, бешубҳа асари рўйимизии шоирони бачаҳо, бахусус навқаламони мо, хоҳад шуд, зеро барои адиби бачаҳо одоби адибу фаросати эҷод муҳимтар аз дигар муҳиммоти қаламкашист ва ин ҳамаро ў дорад.

Ману Ҷўра Ҳошимӣ ҳампешаем ва ҳанўз сиву се сол муқаддам дар маҷаллаи "Чашма" ҳамкор ҳам шуда будем. Дар ин муддат боре нашунидам, ки ў махсус таъкид карда бошад: "Фаросати шоири бачаҳо ин аст ё ин тур аст…"  Вале дар эҷод, муҳокимаронӣ, таҳрир ва қироат ҳамеша ба ин нукта ва маънӣ ишора кардааст. Бори нахуст вобаста ба фаросати шоирӣ як сухани Ҷўра Ҳошимиро шунида, ҳайрон шудам. Ў баъди мутолиаи чанд китоби як шоири бисёркитоб  гуфт:

- Дар ин ҷо вазн ҳаст, қофия ҳаст, мазмун ҳам ҳаст, вале он чӣ шумо навиштед, шеър, дурусташ, шеъри бачагона нест.

Идомаи: АДИБ ДАР БОРАИ АДИБ

«ДАРГАҲИ МЕҲРУ ВАФО»-И ДУ ХАЛҚ

Академик Муҳаммадҷон ШАКУРӢ:

Китоби Насим Раҷабро, ки дар бораи ҳавлии  устод Айнист, хондам. Ин китоб ба ман маъқул шуд, ба шавқи тамом  хондам. Бисёр бо меҳр навишта шудааст. Муаллиф дили пурмеҳр дорад ва дар бораи Айнӣ, дар бораи ҳавлии ӯ, ки ваҷаб-ваҷаб қадамгоҳ аст, бо меҳру муҳаббат  қалам меронад.

Ва умед аст, ки ин меҳри нисбат  ба устод Айнӣ ба хонанда, аз ҷумла ба хонандаи ҷавон ҳам мегузарад, дили ӯро фаро  мегирад. Дар чунин мавзӯъе асари шавқовар навиштан бисёр душвор буд, вале ба муаллиф, ба фикрам, муяссар шудааст.

Идомаи: «ДАРГАҲИ МЕҲРУ ВАФО»-И ДУ ХАЛҚ

ЯК УМР ҶАВОН АСТУ ҶАВОН МЕМОНАД

Аламхон Кӯчаров, узви вобастаи АИ Тоҷикистон

Шоири халқии Тоҷикистон Гулрухсор Сафиева дар шеъри "Дил" устоди азизи хеш Боқӣ Раҳимзодаро, ки ба маҷмӯаи аввалинаш - "Бунафша" пешгуфтор навиштааст, чунин васф мекунад:

Чун чашма сурудаш ба сад

оҳанг равон аст,

Чун кӯҳ дар он ганҷи

вафодорӣ ниҳон аст,

Сарчашмаи меҳру сабақи

хурду калон аст,

Як умр ҷавон асту ҷавон

асту ҷавон аст.

Ин маъниро имрӯз мо ба худи Гулрухсор низ нисбат дода метавонем, зеро шеъри ин шоири ширинкалому борикназар дар зарфи солиёни дароз чун чашмаҳои мусаффои Тоҷикистон одамони зиёдеро дар Ватан ва берун аз он шодоб намуда, худи ӯ чун устоди каломи бадеъ ба шогирдони зиёд дарси маҳорати суханварӣ омӯхтааст ва, аз ҳама муҳиммаш, бо ҳама шебу фарози гузашти рӯзгор "як умр ҷавон асту ҷавон асту ҷавон аст".

Шоири ҳассосро, чи хеле ки аз муҳтавои ашъораш бармеояд, ишқ ҷавон нигоҳ доштааст, ишқ ба ин диёри офтобӣ ва муҳаббат ба мардуми озодаи он, ишқе, ки аз нигоҳи ӯ, муъҷиза андар муъҷиза ва бузургтарин ихтирои шоирон аст ва бозёфти нодиртарини дил аст аз роҳи инсон, аз роҳи назар. Гулрухсор ишқро ба оби ҳаёт, ба дами Масеҳо ташбеҳ кардааст, ки ба кас ҳаёт мебахшад ва ба қолибҳои фарсуда ҷон ато мекунад:

Ало, эй қосиди чархи барин, эй ишқ,

Ало, эй рӯҳи инсонофарин, эй ишқ,

Чунонат интизорат ман,

ки насронӣ

Зуҳури охируламри Масеҳоро.

Идомаи: ЯК УМР ҶАВОН АСТУ ҶАВОН МЕМОНАД