БОҒБОНИ ХОССАКОРИ НАСР

АБДУЛҲАМИД САМАД

Ҳар шахсияти адабӣ шарофату хосияте дорад ва дар ҳамин замина дар ёди ҳамқаламону шогирдон ва ҷомеа мемонад. Масалан: ҳамин ки қадами Боқӣ Раҳимзода ба Иттифоқи нависандагон мерасид, дар як лаҳза деги ҳазлу шӯхӣ ба ҷӯш меомад. Бо муаллим Мирсаид Миршакар рӯ ба рӯ меомадед, ҳатман мепурсид: "Ягон асари нав навишта истодаӣ ё не?".

- Ҳо, кам-кам ҷумбуҷӯл дорем, - посух медодем.

- Асари нағз бо ҷумбуҷӯли кам-кам рӯи коғаз намеояд, - бо шакарханд мегуфт муаллим.

- Темаат чист? Дар бораи имрӯз навис. Гузаштаро устод Айниву Ҷалолхон хуб тагурӯ карданд… Баъд дастхатро биёр, ки ман хонам…

Идомаи: БОҒБОНИ ХОССАКОРИ НАСР

РОҲИ ПОСДОРИИ ЁДИ ГУЗАШТА

Азимҷон Аминов

Агар умр ба Ҳамроқул-ака вафо мекарду 16 сол қабл  моро тарк намекард, имрӯз 80--сола мешуд. Вале афсӯс, ки инсон ҳамингуна сохта шудааст: меояду меравад. Ҳамроқул-ака новақт моро падруд гуфт, вале ба туфайли кардаҳояш дар таърихи адабиёт, илм ва фарҳанги тоҷикӣ ҳузури ҷовидона дорад.

ӯ дар деҳаи Чоршанбеи атрофи Самарқанд зода шудаву дар муҳити фарҳанги диёри азизаш парвариш ёфт ва баъди хатми Донишгоҳи давлатии Самарқанд, то ба Душанбе омадан, дар соҳаи матбуот ва маорифи тоҷик  хидматҳои арзанда кард.

Ибтидои соҳои 60 фаъолияташро ба ҳайси лаборант дар Институти забон ва адабиёти Академияи улуми ҷумҳурӣ идома  бахшид ва то охири рӯзҳои ҳаёташ бо ҳамин даргоҳи илм алоқаманд буд. На фақат алоқаманд буд, балки ба туфайли хидматҳои содиқонааш  дар ба роҳандозии фаъолияти  илмии Институт ва кормандони он ҳамчун роҳбари бахши илми муассиса нақши муҳим бозид.

Ман дар бораи санаҳои тарҷумаҳолии шодравон зиёд сухан намекунам. Хонандаи огоҳ бо онҳо шинос аст ё метавонад шинос шавад. Вақте имрӯз аз он кас ёд мекунем, пеш аз ҳама,  бояд дар бораи хидматҳояшон дар илми адабиётшиносӣ ва танқиди адабии тоҷик  ёд кард. Ҳарчанд бештарин ҳиссаи умрашон сарфи корҳои  маъмурии ташкилу ба роҳандозии фаъолиятҳои илмӣ дар  Институти забон ва адабиёт будааст, вале то охирин рӯзҳои зиндагиашон, ба ифодаи Бозор Собир, аз қалам ҷудо набуд.

Идомаи: РОҲИ ПОСДОРИИ ЁДИ ГУЗАШТА

НАФАСИ ГАРМИ ҲАЁТ

САТТОР ТУРСУН

Нахустин китоби Фазлиддин Муҳаммадиев таҳти унвони "Муҳоҷирон" бист сол муқаддам интишор ёфта буд. Аз очерку ҳикояҳои ин маҷмӯа бармеомад, ки ба ҷодаи адабиёт як нависандаи баистеъдод қадам гузоштааст; нависандае, ки дили пурэҳтиросу ҳаҷви нозук ва ҷаҳонбиниву мавзӯи баландтар дорад, забон ва тарзи баёнаш покизаву ҳамвор аст.

Инак, бист сол боз китобҳои Фазлиддин Муҳаммадиев пайиҳам ба дасти хонанда мерасанд. Ва муҳаббати хонанда низ ба нависанда аз як китоби ӯ то китоби дигараш бештару устувортар мегардад, насри имрӯзаи тоҷикро вай  наметавонад бе асарҳои Муҳаммадиев пурра тасаввур кунад.

Идомаи: НАФАСИ ГАРМИ ҲАЁТ

УСТОД АЙНӢ ВА ИСТИҚЛОЛИЯТИ ТОҶИКИСТОН

Аламхон Кӯчаров, узви вобастаи АИ ҶТ

Умри Айнӣ аз барои халқ сарфи хома шуд,

Халқи моро дафтари Айнӣ шаҳодатнома шуд.

Сарзамини мо худ аз осори ӯ сар мешавад,

Ин замин бо ӯ ба дунёебаробар мешавад.

      Бозор Собир

Тавъамии устод Айниро ба халқи азизаш Мирзо Турсунзода дар сарсухан ба чопи русии "Ғуломон" чунин таъкид карда буд: "На ҳама вақт мешавад, ки зиндагиномаи як кас қариб тамоман ба зиндагиномаи халқи ӯ қаробат пайдо кунад, чунонки ин ҳолат ба Садриддин Айнӣ рух додааст. Ҳаёти ӯ ба ҳаёти тоҷикон - аз солҳои сиёҳи гузаштаи тира то рӯзҳои хушбахтии даврони мо иртиботи ногусастанӣ дорад. Ва агар сол ба сол, қадам ба қадам тӯфони пуршӯри воқеаҳои қариб як асрро, ки Айнӣ зиндагӣ кардааст, мушоҳида кунем, ин ҳикоя оид ба тақдири тамоми халқ мешавад, ҳикоя дар хусуси он мешавад, ки чӣ тавр мардуми меҳнатӣ аз камбағалӣ ва беҳуқуқӣ ба хушбахтӣ ва рӯшноӣ расид. Аввал тифл, баъд ҷавон ва дар охир марди камолёфта - Айнӣ он чиро дида, аз сар гузаронидааст, ки қавми ӯ дида аз сар гузаронидааст. Айнӣ барои мо рамзи тай намудани роҳи пурмашаққати халқаш мебошад". 

Идомаи: УСТОД АЙНӢ ВА ИСТИҚЛОЛИЯТИ ТОҶИКИСТОН